Χειρουργική Μασχάλης-Φρουρός λεμφαδένας

Η καθιέρωση προληπτικών ελέγχων με κλινική εξέταση του στήθους και μαστογραφία, έχει αποτέλεσμα την έγκαιρη διάγνωσή του σε ‘πρώιμο’ στάδιο, με άριστη πρόγνωση για την ασθενή, επιτρέποντας επιπλέον και τη διατήρηση του μαστού.

Για την εφαρμογή της θεραπείας, εκτός από την αφαίρεση του όγκου, είναι απαραίτητη και η αφαίρεση των αδένων της μασχάλης με σκοπό να διαπιστωθεί η πιθανή ύπαρξη καρκίνου στους λεμφαδένες.
Η εγχείρηση αυτή – λεμφαδενεκτομή μασχάλης- αποτελεί τις περισσότερες φορές προγνωστικό και όχι θεραπευτικό χειρισμό, που έχει όμως σε κάποιο ποσοστό ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως αιμωδία και αδυναμία του άκρου, δυσκαμψία του ώμου και μερικές φορές λεμφοίδημα.

Η πιθανότητα διήθησης των μασχαλιαίων λεμφαδένων αυξάνει αναλογικά με το μέγεθος του όγκου. Η εφαρμογή όμως των προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου, οδηγεί όλο και συχνότερα στη διάγνωση καρκίνων του μαστού με μικρό μέγεθος και επομένως με μικρότερη πιθανότητα να εμφανίζουν διηθημένους λεμφαδένες. Έτσι, ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών, υποβάλλεται σε αφαίρεση των λεμφαδένων μόνον για να επιβεβαιωθεί ότι δεν έχουν μετάσταση.

Τα τελευταία χρόνια ευρέθη μέθοδος προσδιορισμού της παρουσίας ή όχι μεταστάσεων στους μασχαλιαίους λεμφαδένες χωρίς να είναι αναγκαία η χειρουργική τους εξαίρεση, ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές μίας πιθανόν μη απαραίτητης επέμβασης. Η χειρουργική αυτή ονομάζεται τεχνική ανεύρεσης του λεμφαδένα φρουρού.

Λεμφαδένας φρουρός θεωρείται ο πρώτος λεμφαδένας – σταθμός μετάστασης στον οποίο αποχετεύει η περιοχή του καρκίνου και ο οποίος πρώτος από τους άλλους μασχαλιαίους λεμφαδένες θα δεχθεί τη μετάσταση καρκινικών κυττάρων. Έτσι λοιπόν, με τη χρήση ουσιών σήμανσης του φρουρού (κυρίως ραδιοκολλοειδή ή χρωστική bleu patente) ανιχνεύεται στη μασχάλη ο λεμφαδένας φρουρός ( ή οι φρουροί καθώς συνήθως είναι περισσότεροι από ένας) κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και αποστέλλονται για ταχεία βιοψία. Εφ’ όσον είναι ‘αρνητικός’, προσδιορίζει με πιθανότητα που φτάνει το 96-97% ότι και οι υπόλοιποι λεμφαδένες είναι επίσης καθαροί από καρκινικά κύτταρα και δεν χρειάζεται η αφαίρεσή τους. Αν έχει καρκινικά κύτταρα, τότε η πιθανότητα να έχουν και άλλοι λεμφαδένες είναι μεγάλη και ακολουθεί πλήρης λεμφαδενεκτομή μασχάλης.