Δρ. Κωνσταντίνος Δημητρακάκης-Γυναικολόγος χειρουργός μαστού-Αθήνα
Ο καρκίνος του μαστού δεν αφορά μόνο στον γυναικείο πληθυσμό αλλά εμφανίζεται σε πολύ μικρότερη συχνότητα και στους άνδρες (0,1% πιθανότητα) η οποία έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια με μέση ηλικία διάγνωσης τα 67 έτη.
Παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία (ο σπουδαιότερος), ορμονικοί, διατροφικοί, γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες καθώς και το ιστορικό έκθεσης σε ιονίζουσα ακτινοβολία. Η λήψη ορμονικών σκευασμάτων από το στόμα, η παχυσαρκία, η κατάχρηση αλκοόλ, η ηπατοπάθεια αυξάνουν τα οιστρογόνα στον οργανισμό και κατά συνέπεια τον κίνδυνο για καρκίνο μαστού. Η έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως εντομοκτόνα DDT και η κατανάλωση κρέατος ζώων που έχουν εκτραφεί με οιστρογόνα μιμούνται την επίδραση των οιστρογόνων στον οργανισμό.
Ισχυρό οικογενειακό ιστορικό (ιδιαίτερα εάν υπάρχουν και άλλοι άνδρες στην οικογένεια που να έχουν νοσήσει) ή γενετική μετάλλαξη κυρίως στα BRCA1 και BRCA2 γονίδια ή γενετικά σύνδρομα Klinefelter και Cowden αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στους άνδρες.
Η κλινική εικόνα του καρκίνου του μαστού στους άνδρες, είναι συνήθως όμοια με εκείνη των γυναικών. Συχνότερα συμπτώματα είναι το ψηλαφητό ανώδυνο μόρφωμα (το συχνότερο), η εισολκή της θηλής, το έκκριμα από τη θηλή, το πρήξιμο, η πάχυνση του δέρματος, η εξέλκωση και η μασχαλιαία λεμφαδενοπάθεια. Η διήθηση των μασχαλιαίων λεμφαδένων είναι συχνότερη στους άνδρες.
Η διάγνωση όμως καθυστερεί σε σύγκριση με τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες επειδή ο έλεγχος των μαστών τόσο με την αυτοεξέταση όσο και με απεικονιστικές εξετάσεις δεν είναι στην ρουτίνα του προληπτικού ελέγχου των ανδρών, με αποτέλεσμα να διαγιγνώσκεται συνήθως σε πιο προχωρημένα στάδια, όταν ο όγκος είναι πλέον ψηλαφητός. Η κλινική εξέταση των μαστών και των μασχαλιαίων κοιλοτήτων και η απεικόνιση του μαστού με μαστογραφία, υπερηχογράφημα και μαγνητική μαστογραφία καθοδηγεί συνήθως την διάγνωση που ίσως χρειασθεί, σε περίπτωση ύποπτου ευρήματος, βιοψία.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στους άντρες δεν αλλάζει, με τη μόνη διαφορά στη χειρουργική θεραπεία, ότι δεν υπάρχει λόγος για συντηρητική επέμβαση και επιλέγεται συνήθως η τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή με μασχαλιαίο λεμφαδενεκτομή μασχάλης ή βιοψία του λεμφαδένα φρουρού. Οι ενδείξεις και τα σχήματα για επικουρική χημειοθεραπεία και ανοσοθεραπεία βασίζονται σε δεδομένα από τη χορήγηση τους σε γυναίκες. Το υψηλό ποσοστό ανδρικού καρκίνου του μαστού με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς καθιστούν την ορμονοθεραπεία σε 10ετή χορήγηση βασική παράμετρο.
Όπως και στις γυναίκες, έτσι και στους άνδρες, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να δώσει μεταστάσεις στα οστά, στο ήπαρ, τον πνεύμονα και τον εγκέφαλο και η πρόγνωση του είναι χειρότερη στους άνδρες κυρίως λόγω της καθυστερημένης διάγνωσης σε προχωρημένο στάδιο. Θα πρέπει λοιπόν και οι άνδρες τακτικά να ψηλαφούν και να παρατηρούν τον μαστό τους και στην περίπτωση που διαπιστώσουν οποιαδήποτε αλλαγή να ζητούν άμεσα συμβουλή από χειρουργό μαστού.