Χειρουργική αντιμετώπιση

Ανάλογα με την έκταση της χειρουργικής εκτομής, οι επεμβάσεις που μπορεί ο χειρουργός να εκτελέσει διακρίνονται σε Συντηρητικές και Ριζικές.

Συντηρητικές Χειρουργικές Επεμβάσεις

Σαν όρος αναφέρεται στην ευρεία τοπική εκτομή (Wide Local Excision) και στην τεταρτεκτομή (Quadrantectomy), οι οποίες συνδυάζονται με χειρουργική της μασχάλης.

Έχουν κερδίσει πολύ μεγάλο έδαφος τελευταία, διότι διατηρούν το μαστό με καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα και συνδυαζόμενες με ογκοπλαστική του μαστού τα αποτελέσματα είναι άριστα τόσο όσον αφορά την αισθητική, όσο και την ογκολογική ασφάλεια. Πάντα, το χειρουργείο στο οποίο διατηρείται ο μαστός ακολουθείται από ακτινοθεραπεία και ο συνδυασμός αυτός επιτυγχάνει εξίσου καλά αποτελέσματα με τη μαστεκτομή, όσον αφορά και στην τοπική υποτροπή και τη συνολική επιβίωση.

1.Βιοψία/εκτομή/χειρουργική αφαίρεση ( Excisional biopsy )

Ισοδυναμεί με την υπό γενική αναισθησία αφαίρεση μόνο  του όγκου. Αυτό γίνεται μόνο στις καλοήθεις ή πιθανά καλοήθεις βλάβες. Στις κακοήθειες, μεγάλη σημασία πρέπει να δίνεται στην αφαίρεση επί υγιών ορίων.

2.Ευρεία τοπική εκτομή/ογκεκτομή (Wide Local Excision)

Είναι η εκτομή του όγκου μαζί με υγιές τμήμα μαστού τουλάχιστον 1-2 εκ. γύρω από αυτόν. Επέκταση της επέμβασης αυτής είναι η τεταρτεκτομή (quadrantectomy) κατά την οποία αφαιρείται όλο το τεταρτημόριο του μαστού, στο οποίο υπήρχε ο όγκος.

3.Ολική ή Απλή Μαστεκτομή (Total or Simple Mastectomy)

Είναι η αφαίρεση ολόκληρου του μαζικού αδένα μαζί με το δέρμα και τη θηλή.

Οι παραπάνω επεμβάσεις αναφέρονται μόνον στο μαστό. Μπορούν όμως να συνοδεύονται από λεμφαδενική διερεύνηση ή δειγματοληψία λεμφαδένων της συστοίχου μασχάλης (φρουρός λεμφαδένας) ή πλήρη λεμφαδενεκτομή μασχάλης.

4.Ριζική Μαστεκτομή (Radical Mastectomy)

Διαχωρίζεται στην κλασική Ριζική Μαστεκτομή, την Τροποποιημένη Ριζική Μαστεκτομή και την Εκτεταμένη Ολική Μαστεκτομή.

Α) Η κλασική Ριζική Μαστεκτομή περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Halsted το 1894 στο Johns Hopkins Hospital στην Αμερική και κυριάρχησε στη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου μαστού για τα επόμενα 60 χρόνια. Περιλαμβάνει την εκτομή όλου του μαζικού αδένα μαζί με το περιεχόμενο της συστοίχου μασχάλης και του μείζονος και του ελάσσονος θωρακικού μυός. Σήμερα εφαρμόζεται σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις και ειδικά σε όγκους με εκτεταμένη διήθηση του μείζονος ή/ και του ελάσσονος θωρακικού μυός.

Β) Η Τροποποιημένη Ριζική Μαστεκτομή περιγράφηκε από τον Patey το 1948 και είναι παρόμοια της κλασικής ριζικής μαστεκτομής, με διαφορά τη διατήρηση του μείζονα θωρακικού μυός. Η προσπέλαση της κορυφής της μασχάλης επιτυγχάνεται με τη διατομή ή αφαίρεση του ελάσσονος θωρακικού μυός, κοντά στην πρόσφυσή του στην κορακοειδή απόφυση.

Γ) Η Εκτεταμένη Ολική Μαστεκτομή είναι η επέμβαση που αντικατέστησε τη ριζική μαστεκτομή τα τελευταία χρόνια. Περιλαμβάνει την ολική αφαίρεση του μαζικού αδένα με το υπερκείμενο δέρμα, το σύμπλεγμα της θηλής με την άλω και την πλήρη λεμφαδενεκτομή της σύστοιχης μασχάλης. Η προσπέλαση της μασχάλης γίνεται με έλξη και απώθηση χωρίς όμως διατομή ή αφαίρεση του μείζονος και ελάσσονος θωρακικού μυός. Αρχικά παρασκευάζονται οι δερματικοί κρημνοί μέχρι την περιτονία του μείζονος θωρακικού μυός και μέχρι και την παρασκευή του πλαγίου θωρακικού τοιχώματος. Εν συνεχεία αφαιρείται το περιεχόμενο της μασχάλης αφού παρασκευασθούν και διαφυλαχθούν τα αγγεία και τα νεύρα της μασχάλης ο σεβασμός και η διαφύλαξη των οποίων είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή στο μέλλον άλγους, δυσκινησίας και λεμφοιδήματος του άνω άκρου.

5.Υποδόριος μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος και θηλής (Subcutaneous Mastectomy, Skin/nipple–sparing Mastectomy)

Στην Υποδόριο Μαστεκτομή το υπερκείμενο δέρμα, αποχωρίζεται από το μαστό και αφαιρείται όσο το δυνατόν περισσότερος μαζικός αδένας ούτως ώστε να φτάσει κανείς στην αφαίρεση ακόμα και του 95 % του αδένα μέχρι και την ουρά του μαστού. Παραμένει ένα ελάχιστο τμήμα αδενικού ιστού κάτω από τη θηλή, με σκοπό τη διαφύλαξη της αιμάτωσης και αποφυγή τυχόν νέκρωσης της θηλής.

Η άμεση πλαστική αποκατάσταση από την οποία συνοδεύεται, γίνεται συνήθως με τοποθέτηση ενός διατατήρα ιστών (tissue expander) ο οποίος διατείνεται σταδιακά με ορό και με αντικατάσταση σε δεύτερο χρόνο με μόνιμο πρόθεμα σιλικόνης. Μπορεί όμως να γίνει και στον ίδιο χρόνο, στο ίδιο χειρουργείο δηλαδή. Σε αυτό, μετά την υποδόρια μαστεκτομή τοποθετείται μόνιμο πρόθεμα σιλικόνης με πλέγμα.

Σημειωτέο ότι μπορούν να υπάρξουν τροποποιήσεις των παραπάνω χειρουργικών τεχνικών.